Vida e língua Kaiowa: um estudo na comunidade Panambi Lagoa Rica (MS)

Detalhes bibliográficos
Ano de defesa: 2022
Autor(a) principal: Ortiz, Ebifânia da Silva lattes
Orientador(a): Lutti, Aline Castilho Crespe lattes
Banca de defesa: Colman, Rosa Sebastiana lattes, Benites, Eliel lattes
Tipo de documento: Dissertação
Tipo de acesso: Acesso aberto
Idioma: por
Instituição de defesa: Universidade Federal da Grande Dourados
Programa de Pós-Graduação: Programa de pós-graduação em Antropologia
Departamento: Faculdade de Ciências Humanas
País: Brasil
Palavras-chave em Português:
Palavras-chave em Inglês:
Área do conhecimento CNPq:
Link de acesso: http://repositorio.ufgd.edu.br/jspui/handle/prefix/5336
Resumo: Ko jeporekapy aheka aikua’a haguã há ave ahai iporahã nhamombareye guarani há kaiowa nhe’ẽ, mba’epo ombohasa umi arandu rehegua, ha hendive avei oguata nhe’ẽ karai mba’eva há’eva nhe’ẽ mokoĩha rehegua tekoha Panambi lagoa Rica. Aporeka che jeporeka há’e akase’a rupive há ama’e rupi umi hentere che tekohapy gua, mby’ahu kuera há umi itujaveva ndive ave. nhe’ẽ guarani há kaiowa imbarete haguã há ombohasa haguã ore reka orevy há upeagui che amomba’e guasu ore guarani há kaiowa nhe’ẽ. Karai kuera oguahẽ jave ha inhe’ẽ heko kuera, inhãrandu mbo’eroy pegua rupi ombo’e guarani ha kaiowa pe onhemoarandu jave karai mbo’eroypy há uperupi karai nhe’ẽ mbegue katu kuepe ojuka ohovo guarani ha kaiowa nhe’ẽ. Há tekoha oĩhape, nonhe’e veima inhe’ẽpe, omomba’eguasu etereima karai nhe’ẽ. Há karai nhe’ẽ ave ikatu voi guarani há kaiowa aikua’a onhe’ẽ haguã karai ndive. onhe’ẽ jepeverõ karai nhe’ẽpe guarani kaiowa ndohejapairy inhe’ẽ. Guarani ha kaiowa onhe’ẽ jepevero ambu’e nhe’ẽ há’e há’e voi oikoharupi ha há’e inhe’ẽ oiporu hogape há mbo’eroypy. Há peicha, che reko aikoharupi há oĩva ave che tekohapegua. Che ajehesamondo guarani kaiowa nhe’ẽre há há’e imbareteha tekohape, oimeramo jepe ambu’e nhe’ẽ tekohape ha’e imbaretevy teri. Upeagui ajapo peteĩ jeporeka te’ei nhe’ẽ rehegua che tekohape guare mbo’eroy ryepype. Ajeporeka jave ahecha ke te’yi onhe’ẽ jepeverõ karai nhe’ẽpe há pekarai nhe’ẽ há’e karai mba’e tatevoí. Ha iporã ave te’yi oikua’a mokõ’i nhe’ẽ nhaikotevero hese nhanhe’ẽ haguã ndaikatui guarani ha kaiowa oheja inhe’ẽ. Heta nhe’ẽ guarani ha kaiowa rehegua onhe’ẽ nhe’ẽhetaro, onhe’ẽ nhe’ẽ há onhehendu te’yi nhe’ẽpe.